Park miejski w Raciborzu

Rodzinny Ogród Rekreacyjny

Projekt: 2024 r. 

Autorzy: Marta Gocek, Ewa Twardoch

Rodzinny Ogród Rekreacji zaprojektowany został w nowoczesnym i naturalnym stylu, łącząc elementy infrastruktury z naturą. Główne założenia:
·       zróżnicowana oferta i udogodnienia dla różnych użytkowników, o różnych potrzebach
·       dostępność terenu
·       dbałość o środowisko poprzez zwiększenie bioróżnorodności, tworzenie małych ekosystemów, refugiów dla zwierząt, mikroretencjonowanie wody, wprowadzenie zieleni wysokiej dla zwalczania miejskiej wyspy ciepła oraz    produkcji tlenu i pochłaniania dwutlenku węgla oraz pyłów
·       naturalne materiały, takie jak drewno, stal i kamień, najlepiej z recyclingu
·       stonowana kolorystyka wyposażenia, w odcieniach szarości i szarozielonego w połączeniu z drewnem

Charakterystyka
Park zaprojektowany został w swobodnym, naturalnym stylu. Ścieżki prowadzone są w zdefiniowanych przez użytkowników kierunkach, w sposób jak najbardziej organiczny, w miejscach przecięć tworząc place wypoczynkowe. Dodane zostało kilka pętli spacerowych.
Główny akcent w parku mają stanowić bardzo zróżnicowane i atrakcyjne nasadzenia roślin, skomponowane z wielu gatunków bylin, uzupełnione krzewami ozdobnymi i drzewami. Tak zróżnicowane nasadzenia są istotne z punktu widzenia bioróżnorodności, ale stworzą także przyjemną przestrzeń do wypoczynku, atrakcyjną od przedwiośnia do późnej jesieni.
Całość uzupełniona będzie nowoczesnymi meblami o wysokiej jakości wzornictwie, utrzymana w stonowanej kolorystyce i naturalnych materiałach. Dużą atrakcją będzie Niedźwiedź – urządzenie zabawowe na placu zabaw, o nowoczesnej, rzeźbiarskiej i bardzo spektakularnej formie. Dodane zostały udogodnienia w postaci toalety, stojaków na rowery, leżaków itd.

Podział funkcjonalny
Park podzielony został na trzy obszary funkcjonalne – plac zabaw od południa, część parkowa w centralnej części oraz wypoczynkowa w formie podestów widokowych od północy.
Komunikacja oparta została na istniejącym ciągu, łączącym kościół i parking z cmentarzem. Dodane zostały dwie pętle spacerowe oraz pomniejsze połączenia komunikacyjne z parkingiem i istniejącymi chodnikami. Sugeruje się również przedłużenie chodnika wzdłuż ul. Jana Pawła II (teren poza zakresem opracowania), dzięki któremu możliwe będzie stworzenie połączenia parku bez barier architektonicznych i udostępnienie go także dla osób poruszających się wózkach oraz dla wózków dziecięcych.

Plac zabaw
Plac zabaw zlokalizowany został w południowej części terenu, w naturalnej niecce, osłonięty od trzech stron skarpą. Skarpa tworzy rodzaj wnętrza parkowego, ale także stanowi naturalną barierę, istotną z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa dla dzieci. Od strony wschodniej zaplanowane zostały gęste nasadzenia z kilku warstw krzewów dla odizolowania placu od ulicy.
Całość przewidziana została w spójnej kolorystyce, z drewna, materiałów naturalnych. Dominującym kolorem jest naturalny kolor drewna, uzupełniony o czerwony i rozbielony niebieski, nawiązujący do kolorystyki urządzenia Niedźwiedź. Zabawki zaprojektowane zostały głównie z drewna, uzupełnione o zabawki ze stali, takie jak np. huśtawki oraz z urządzeń linowych – pająk wspinaczkowy, w kolorze czerwonym. Nawierzchnie przewidziano jako nawierzchnie bezpieczne z wylewanego EPDM w kolorze beżowym.

Strefa dla małych dzieci
Na placu zabaw wydzielona została strefa dla małych dzieci – tutaj zlokalizowany został zestaw integracyjny, bujaczki i drewniane zwierzątka. W pobliżu znajduje się piaskownica z koparką, zwierzątkami i urządzeniem „zestaw budowlany” do zabawy piaskiem, połączona drewnianym podestem z drugą częścią piaskownicy, w której znajdują się zabawki do zabawy wodą i piaskiem. Piaskownica otoczona jest drewnianą ławką, która ma wydzielone wyższe siedziska dla rodziców, z których również korzystać można jako z lady oraz siedziska niższe dla dzieci.

Niedźwiedź
Centralnym punktem placu jest urządzenie zabawowe Niedźwiedź. Zabawka zlokalizowana została w centralnym punkcie, w pobliżu placu i głównego wejścia. Niedźwiedź jest rzeźbiarską, wielofunkcyjną zabawką, łączącym w sobie ściankę wspinaczkową, wieżę obserwacyjną i zjeżdżalnie. Stanowi bardzo charakterystyczny akcent i będzie wizytówką parku.

Plac deszczowy
Kolejną strefę stanowi plac deszczowy z dyszami rozpraszającymi wodę, pompami i tryskaczami.
W trakcie opracowywania projektu wykonawczego należy zwrócić uwagę na prawidłowe spadki placu, aby woda mogła zostać odprowadzona i retencjonowana na terenie parku. Wodę można odprowadzić w rabaty lub zastosować ogród deszczowy albo bioswalę. W zależności od przepuszczalności gruntu należy rozważyć zastosowanie warstwy drenażowej, która odbierze wydatek wody z pomp.

Zabawki ruchowe
W południowej części placu umieszczone zostały zabawki ruchowe – pająk wspinaczkowy, huśtawki, huśtawki równoważne. Ta strefa zaprojektowana została z myślą o dzieciach starszych. W huśtawce wahadłowej przewidziane zostały jedno siedzisko typu bocianie gniazdo, jedno jako zwykła ławeczka oraz jedno umożliwiające bezpieczne korzystanie z zabawki dla dzieci z ograniczeniami ruchowymi – siedzisko ma podparcie dla pleców i głowy, a także zabezpieczającą uprząż.

Strefa leśna
Na obrzeżu placu zabaw, pod koronami drzew, zlokalizowany został plac leśny, z luźno rozrzuconymi domkami, hamakami i urządzeniami sensorycznymi. Plac przewidziany został jako spokojniejsza część placu, w której można się schować i odpocząć, z myślą o dzieciach o podwyższonej wrażliwości na bodźce. Pod zabawkami, w strefie bezpiecznej nawierzchnię wykonać z kory iglastej, w odpowiedniej dla poszczególnych urządzeń grubości warstwy.

Tor rolkowy
Dookoła placu zabaw zaprojektowany został tor rolkowy dla małych rowerków i dziecięcych rolek z nawierzchni asfaltowej lub z nawierzchni mineralno-żywicznej. Kolor nawierzchni toru musi kontrastować z nawierzchnią chodników i placu zabaw, zaleca się kolor grafitowy.

Plac dla rodziców
W północnej części placu zabaw przewidziany został mały plac wypoczynkowy, z ławkami i stolikiem piknikowym, z myślą o rodzicach. W dalszej części placu umiejscowiona została toaleta.

Zjeżdżalnie terenowe
Wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu zaprojektowane zostały dwie zjeżdżalnie terenowe – jedna długa, druga krótsza. Dojście do zjeżdżalni znajduje się w północnej części placu, po schodkach terenowych lub od strony ścieżki łączącej plac wejściowy z podestami widokowymi.

Zjazd linowy
Zjazd linowy zaprojektowany został w górnej części, dostęp do niego odbywa się poprzez ścieżkę łączącą plac wejściowy z tarasami widokowymi lub poprzez schodki terenowe od placu zabaw.
Szczegółowy dobór urządzeń znajduje się katalogu na końcu opisu.

Plac wejściowy
Przy głównym wejściu znajduje się mały plac koncentrujący ruch pieszy z wszystkich kierunków. Na placu zaprojektowana została podniesiona rabata z betonu architektonicznego, na której przewidziana została drewniana ławka. Drewniane szczebliny zaprojektowane zostały na siedzisku oraz ścianie licowej, od dołu ława jest iluminowana. W rabacie zaprojektowane zostały trzy drzewa, delikatnie podświetlane reflektorami. Wypełnienie rabaty planowane jest z kwitnących bylin i uzupełnione krzewami. Przy drewnianym siedzisku umieszczono kilka małych stolików, w kolorze szarozielonym. Niedaleko placu wejściowego, od strony placu zabaw zlokalizowana została toaleta publiczna, przewidziana jako gotowy obiekt, z pełną automatyzacją oraz dostosowaniem do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Elewacja toalety z drewnianych, pionowych lameli. Kolor dobrać możliwe najbardziej zbliżony do pozostałych mebli. Nawierzchnia placu zaprojektowana została z nawierzchni mineralno-żywicznej w kolorze beżowym.

Plac z pergolą
Największy plac zaprojektowany został w centralnej części parku, w zacisznym miejscu, osłoniętym skarpą, w oddaleniu od ulicy. Bezpośrednio przy placu są dwie polany wypoczynkowe – jedna duża, pośrodku parku, druga bardziej kameralna od północy.
Na środku placu znajduje się pergola, która będzie dawać cień zanim dorosną drzewa. Pod pergola znajdują się bujane ławki oraz stoliki piknikowe. Na etapie projektu wykonawczego przewidzieć należy systemy antykompresyjne dla drzew zaprojektowanych w nawierzchni placu. Przewidziano także podświetlenie drzew.
Od południa placu zaprojektowano murek oporowy, aby możliwe było poprowadzenie pochylni w celu udostępnienia placu dla osób niepełnosprawnością ruchową. Murek oporowy przewidziany jest także częściowo jako siedzisko, takie samo jak na placu wejściowym – z drewna zarówno na siedzisku jak i na ścianie licowej.
Nawierzchnia placu zaprojektowana została z nawierzchni mineralno-żywicznej w kolorze beżowym.

Plac przy podestach widokowych
Plac zaprojektowano z kruszywa granitowego, w otoczeniu rabat bylinowych dopełniających tarasy widokowe. Na placu przewidziane zostały stoliki piknikowe. Pozostawiono także wolną przestrzeń, na której sugeruje się stworzenie przestrzeni wystawowej w kooperacji z Instytutem Geofizyki lub przynajmniej umieszczenie tablicy informacyjnej dotyczącej jego zabytkowego budynku lub działalności.

Polana rekreacyjno-wypoczynkowa
W środkowej części parku, jako oś całego założenia, zlokalizowana została duża polana wielofunkcyjna. Na co dzień polana przewidziana została jako miejsce do pikników, gry np. w piłkę czy badmintona, lub według fantazji użytkowników. Na polanie sezonowo mogą być także organizowane małe wydarzenia plenerowe, jak kino, potańcówki, małe koncerty, itd. 
Polana otoczona jest bardzo atrakcyjnymi nasadzeniami z kwitnących bylin, krzewów ozdobnych i uzupełniona drzewami