Konkurs na koncepcję zagospodarowania placu dworcowego w Opolu

II miejsce

Autorzy: Marta Gocek, Magda Rugor, Ewa Twardoch, Agata Twardoch,

Wizualizacje: Michał Chrapek

Założenie ideowe:
 
Połączenie reprezentacyjnego placu dworcowego z rekreacyjnym terenem zieleni
 
Plac dworcowy w Opolu to z jednej strony tło dla budynku dworca i jego poczekalnia, ale z drugiej to potencjalny teren wypoczynku i miejsce spotkań okolicznych mieszkańców.
Teren na tyle duży, by udało się pogodzić funkcje reprezentacyjne i rekreacyjne.
 
Funkcje rekreacyjne najlepiej realizować w kontakcie z przyrodą. Zieleń w centrum miasta pozwoli stworzyć, przyjazne mieszkańcom, miejsce spotkań. Miejsce na wypoczynek, ruch i zabawę.
 
Cały teren zespojony zostanie drewnianą, łagodnie wijącą się ścieżką o zróżnicowanej formie i charakterze. Ścieżka ta płynnie przechodząca w podesty i ławy będzie łączyć różne funkcje i elementy zagospodarowania, wizualnie rozdzielając plac od parku.
 
Ochrona i wkomponowanie istniejącej zieleni w nowy układ jest istotnym założeniem projektowym i pozwali na wstępie uzyskać efekt parku. Do istniejących drzew dodane zostaną nowe nasadzenia roślin, które docelowo dają efekt bujnej, kolorowej i zróżnicowanej roślinności.
 
Założenia funkcjonalne:
 
Reprezentacyjność:
·       Wyeksponowanie budynku dworca jako głównej dominanty kompozycyjnej.
·       Podkreślenie reprezentacyjności placu przed dworcem i pocztą.
·       Powiązanie placu z tkanką miasta poprzez kontynuacje projektowanej nawierzchni ul. Krakowskiej
 
Miejsce spotkań:
·       Zewnętrzna poczekalnia kolejowa. Plac ma stać się miejscem, w którym czas oczekiwania na pociąg będzie przyjemne.
·       Miejsca wypoczynku na placu i w parku.
·       Zróżnicowanie mebli miejskich pod względem formy i lokalizacji pozwoli na wybór ulubionego miejsca.
·       Kawiarniane ogródki i zaplecze gastronomiczne.
·       Plac zabaw dla okolicznych mieszkańców oraz dla podróżnych dzieci
 
Przyroda:
·       Nowy park w centrum miasta
·       Ochrona drzew istniejących i nasadzenia nowych
·       Zwiększenie bioróżnorodności
·       Tereny biologicznie czynne, mikroretencja, bioswale
·       Izolacyjne funkcja zieleni w stosunku do ul. 1-go Maja
  
Założenia kompozycyjne:
 
Strefowanie funkcji:
Funkcja reprezentacyjna zlokalizowana została w sąsiedztwie budynków dworca i poczty.
W środkowej części terenu zaplanowano wnętrze o funkcji wypoczynkowej.
Funkcje przyrodnicze i izolacyjne realizowane będą przez teren zieleni przylegający do ul. 1-go Maja.
 
Otwarcie widokowe i wyeksponowanie dworca
Zaplanowano otwarcie widokowe na budynek dworca od ul. Krakowskiej oraz wyeksponowanie budynku poprzez uspokojenie i ujednolicenie nawierzchnie go okalającej, będącej jego tłem.
 
Rozwiązania komunikacyjne
 
Komunikacja piesza.
Planuje się zachowanie głównych kierunków pieszych z uwzględnieniem modernizacji ul. 1-go Maja. Kompozycyjnie ważny kierunek komunikacyjny dworzec – ul. Krakowska zostanie zrealizowany w formie placu. Możliwe będzie zarówno obejście placu wzdłuż ul. 1 – go Maja jak również przecięcie go po przekątnej.
Planowany system komunikacji pieszej umożliwi zarówno przepływ tranzytowy ludzi, jak również pozwoli na swobodne przemieszczanie się wewnątrz terenu.
 
Komunikacja rowerowa
Zakłada się budowę ścieżki rowerowej po obwodzie parku oraz rozmieszczenie licznych parkingów rowerowych.  
Możliwość wjazdu rowerem na plac zostanie podtrzymana, jednak różne funkcjonalne rozwiązania będą zachęcać do użytkowania dedykowanych ścieżek.
 
Komunikacja samochodowa
Planuje się wprowadzenie rozwiązań typu „Kiss and ride”
Parking
 
Wypoczynek i rekreacja
 
Miejsce spotkań
Zarówno plac i park staną się miejscem spotkań dzięki zróżnicowaniu form i lokalizacji mebli miejskich. Zaprojektowane zostały zarówno podesty dla spotkań grupowych, romantyczne ławeczki, jak i indywidulane punkty dla tych, którzy potrzebują spokoju. Będzie się można spotkać na kawie w kawiarnianym ogródku lub zjeść coś przniesionego z domu przy stolikach piknikowych. W zależności od pory roku i okoliczności pogodowych można będzie wybrać pełne słońce, lub odpoczynek w cieniu drzew.
 
Place zabaw
Dedykowany dla tego miejsca plac zabaw, nawiązujący do sąsiedztwa kolei, pozwoli zarówno okolicznym jak i przyjezdnym dzieciom na niecodzienną rozrywkę w postaci przejazdu miniaturową drezyną. Tory kolejowe połączą plac zabaw dla najmłodszych, zlokalizowany w pobliżu miejsc kawiarni, z głośniejszym placem dla dzieci starszych, znajdującym się w centralnej części parku.
 
Przyroda
Dobrze zaaranżowany park w centrum miasta, nawet niewielkich rozmiarów, pozwoli na lepszy wypoczynek w kontakcie z przyrodą.  
 
Ochrona istniejących drzew
Na pozytywne efekty wprowadzania zieleni do centrów miast trzeba czekać długie lata, pozwalając drzewom osiągnąć docelowe rozmiary, dlatego tak ważna jest ochrona drzew rosnących na placu. Planuje się poprawę warunków bytowych drzew – ograniczenie nawierzchni utwardzonych w obrębie brył korzeniowych, zabiegi agrotechniczne, wprowadzenie koniecznych systemów nawadniania i napowietrzania.
 
Nowe nasadzenia
Nowe nasadzenia będą realizowane z założeniem umożliwienia nowym roślinom optymalnych warunków wzrostu. Planuje się sadzenie roślin dostosowanych do warunków miejskich, prowadzenie systemów ochrony nowych nasadzeń – nasadzenia z systemami nawadniania i napowietrzania, ochrona bryły korzeniowej i pni.
Wprowadzanie nasadzeń dużych drzew, odpowiednie uformowanych.
Rośliny ozdobne sadzone w miastach muszą być dobierane pod kątem odporności na warunki miejskie, zanieczyszczenia, wydeptywanie, suszę. Dodatkowo planuj się sadzenie roślin, w wielkoprzestrzennych plamach, które pozwalają na optymalizację pielęgnacji i uzupełnień.
 
Bioróżnorodność
Dla zwiększenia bioróżnorodności planuje się wprowadzenie rośliny rodzimych, ozdobne, dostosowane do warunków miejskich. Rośliny kwitnące, miododajne, owocujące zapewnią pokarm i przyciągną do parku owady (motyle, pszczoły) i ptaki.
Budki lęgowe, karmniki dla ptaków, hotele do owadów, domki dla jeży, które zostaną wprowadzone do parku jako próba zwiększenia bioróżnorodności, są przede wszystkim elementem edukacji przyrodniczej.
 
Mikroretencja
Wybrukowanie reprezentacyjnego placu nieprzepuszczalną nawierzchni spowoduje spływ wód opadowych. Jednak, zgodnie z najnowszymi trendami, woda ta nie zostanie odprowadzona bezpośrednio do kanalizacji deszczowej. Odprowadzenie wód opadowych z nawierzchni placu reprezentacyjnego do bioswali, i po wstępnej filtracji i oczyszczeniu, rozsączenie na terenie parku, pozwoli na zniwelowanie problemu suszy, który dotyka wszystkie miejskiej tereny zieleni.